Na początku września 2024 roku uruchomiono nowy projekt badawczo-rozwojowy w ramach Funduszu Badawczego Węgla i Stali (RFCS) pod tytułem: „Określenie potencjału pozyskiwania surowców krytycznych z odpadów górniczych oraz opracowanie metody ich efektywnego odzysku” (akronim: Waste2CRM). RFCS to unijny program finansowania wspierający projekty badawcze w sektorze węgla i stali. Tematem badań będą odpady górnicze z kopalń węgla kamiennego i lignitu składowane na hałdach pogórniczych. Surowce krytyczne to materiały niezbędne do rozwoju gospodarki Unii Europejskiej, wykorzystywane w wielu sektorach gospodarki, takich jak: energia odnawialna, elektronika, przestrzeń kosmiczna, telekomunikacja, przemysł motoryzacyjny, medyczny i obronny. Z powodu ich strategicznego znaczenia Komisja Europejska opracowała listę krytycznych surowców dla UE, która jest regularnie aktualizowana. Wśród nich znajdują się m.in. takie pierwiastki jak lit, antymon, beryl, kobalt, ind, gal, german, magnez, niob, tantal, tungsten oraz metale grupy platynowej, takie jak platyna, pallad, iryd, rod, ruten, osm oraz metale ziem rzadkich, mianowicie: itry, skand, oraz lantanowce, zwłaszcza neodym i dysproz. Celem projektu jest określenie potencjału i perspektyw wykorzystania odpadów górniczych jako alternatywnego źródła surowców krytycznych, a także opracowanie metodologii ich efektywnego odzysku. Tematem badań będą odpady górnicze zgromadzone na hałdach, pochodzące z wydobycia węgla kamiennego. Dzięki współpracy z zagranicznymi podmiotami baza danych zostanie także uzupełniona o odpady z Grecji i Hiszpanii, w tym odpady z węgla brunatnego (lignitu). Międzynarodowe konsorcjum realizujące projekt obejmuje podmioty badawcze z Polski, w tym Instytut Technologii Paliw i Energii w Zabrzu, który pełni rolę koordynatora projektu, Centralny Instytut Górnictwa – Państwowy Instytut Badawczy, Sieć Badawcza Łukasiewicz – Instytut Metali Nieżelaznych, a także Laboratorium Geologii Gospodarczej Uniwersytetu w Patras w Grecji oraz Systra Subterra w Hiszpanii.
